Hoefbevangenheid

Hoefbevangenheid bij paarden: herkennen, behandelen en voorkomen

Hoefbevangenheid bij paarden, ook wel laminitis genoemd, is een ernstige ontsteking tussen de hoefwand en het hoefbeen, meestal veroorzaakt door een stofwisselingsstoornis. De lamellen waarmee het hoefbeen aan de hoefwand bevestigd is, raken ontstoken, waardoor zwelling, vochtophoping en hevige pijn ontstaan. Snelle herkenning en adequate behandeling zijn essentieel om ernstige gevolgen te voorkomen.

Wat is hoefbevangenheid precies?

Hoefbevangenheid is een ontsteking binnen in de hoef waardoor de hoeflamellen, die ervoor zorgen dat de hoefwand en het hoefbeen sterk aan elkaar verbonden blijven, gaan ontsteken. Dit kan resulteren in het verbreken van de verbinding tussen het hoefbeen en de hoefwand, waardoor het hoefbeen zakt of roteert. De ontsteking veroorzaakt pijn, zwelling en koorts. Hoefbevangenheid treedt meestal eerst op aan de voorhoeven, maar kan alle hoeven treffen. Een paard dat ooit hoefbevangen is geweest, blijft gevoelig voor herhaling.

Acute en chronische hoefbevangenheid

Hoefbevangenheid kent twee duidelijke fases:

• Acute fase: Symptomen verschijnen plotseling en zijn zeer hevig. Dit stadium vereist onmiddellijke veterinaire zorg om te voorkomen dat het overgaat naar de chronische fase.

• Chronische fase: Als de acute fase niet tijdig behandeld wordt, treedt binnen 1 à 2 dagen chronische hoefbevangenheid op. Hierbij kan het hoefbeen losraken van de hoefwand en kantelen, wat ernstige, blijvende schade veroorzaakt.

In ernstige situaties kan het hoefbeen volledig van het hoornkapsel loskomen, waarbij het paard zijn hoef letterlijk kan verliezen.

Symptomen van hoefbevangenheid bij paarden

Tijdige herkenning van symptomen vergroot sterk de kans op een succesvolle behandeling en volledig herstel:

Vroege symptomen:

• Moeilijk bewegen en stijfheid

• Warme hoeven en soms een verdikte kroonrand

• Duidelijk voelbare digitale pols

• Gevoelige straal, met name bij de punt

Gevorderde symptomen:

• Kreupel lopen of volledig weigeren te bewegen

• Om en om belasten van de benen

• Typische houding: achterbenen onder het lichaam, voorbenen naar voren gestrekt

• Moeilijk wenden

• Koorts, zweten, verhoogde hartslag door pijn

• Veel liggen en moeite om op te staan

Oorzaken van hoefbevangenheid

Hoefbevangenheid kan diverse oorzaken hebben, waarvan de meest voorkomende zijn:

• Overgewicht: Paarden en pony’s met overgewicht lopen een verhoogd risico op insulinedysregulatie, wat hoefbevangenheid kan veroorzaken.
• Darmstoornissen: Overmatige inname van energierijk voedsel zoals suikerrijk gras of teveel krachtvoer kan de darmflora verstoren en gifstoffen creëren die hoefbevangenheid veroorzaken.
• Baarmoederontsteking: Bij merries waarbij de nageboorte niet binnen 6 uur loskomt, kunnen gifstoffen ontstaan die hoefbevangenheid veroorzaken.
• Zoolkneuzingen: Slechte hoefverzorging, langdurig draven op harde ondergrond of langdurig trailervervoer kan leiden tot zoolkneuzingen en ontstekingen.
• Geneesmiddelen: Sommige geneesmiddelen kunnen toxines in de bloedbaan brengen en zo hoefbevangenheid veroorzaken.
• Ziekten zoals PPID (Ziekte van Cushing): Paarden met PPID zijn extra gevoelig voor hoefbevangenheid.

Wat moet je doen bij verdenking op hoefbevangenheid?

Bij verdenking van hoefbevangenheid:

• Raadpleeg onmiddellijk een dierenarts.

• Geef uitsluitend arm en stengelig hooi en vermijd krachtvoer en weidegang.

• Zet je paard op nat zand of modder om de hoeven te koelen en druk te verminderen.

• Gebruik eventueel Gluco Balance of Equine America Lamigard

Diagnose en behandeling van hoefbevangenheid

De dierenarts zal eerst klinische testen en röntgenfoto’s maken om de ernst van de aandoening vast te stellen. Ook wordt bloedonderzoek gedaan om oorzaken zoals EMS of PPID te identificeren.

De behandeling bestaat vaak uit:

• Pijnstillers en ontstekingsremmers

• Dieetaanpassingen (suiker- en zetmeelarm)

• Speciale hoefverzorging en aangepast beslag door een ervaren hoefsmid

Effectieve samenwerking tussen eigenaar, dierenarts en hoefsmid vergroot aanzienlijk de kans op herstel.

Rol van de hoefsmid

Een goede hoefsmid speelt een cruciale rol in het herstelproces door speciaal beslag of bekappen toe te passen, waardoor druk vermindert en herstel bevorderd wordt.

Preventie van hoefbevangenheid

Preventieve maatregelen kunnen het risico aanzienlijk verkleinen:

• Zorg voor een geleidelijke overgang naar de wei, vooral in het voorjaar.

• Zet paarden ’s ochtends buiten als fructaangehalten laag zijn.

• Geef eerst ruwvoer op stal voordat het paard naar buiten gaat.

• Vermijd grazen op een kale weide.

• Voorkom plotselinge wijzigingen in voeding en voer meerdere kleine porties verdeeld over de dag.

• Let goed op merries na geboorte en raadpleeg onmiddellijk een dierenarts bij complicaties.

• Voor gevoelige paarden is een graanvrij dieet of stripweiden een optie.

Conclusie

Door tijdige herkenning van symptomen, adequaat ingrijpen, goede samenwerking met dierenarts en hoefsmid, en zorgvuldig voedingsmanagement, kun je hoefbevangenheid effectief behandelen en grotendeels voorkomen. Blijf alert en goed geïnformeerd over de risico’s en symptomen bij jouw paard.

Advies van onze specialisten

Wil je meer weten over een van onze supplementen voor de hoeven of wil je een passend advies van een van onze specialisten? Neem contact op met Emma. Emma weet alles over onze supplementen en kan jou helpen bij het maken van de juiste keuze.