Maagzweren

Maagzweer bij paarden: symptomen, behandeling en preventie

Maagzweren zijn helaas een veelvoorkomend probleem bij paarden, vooral bij paarden die intensief sporten of stress ervaren. Maar hoe herken je de symptomen van een maagzweer bij je paard, hoe test je dit en wat zijn effectieve behandelingen? In deze blog leggen we je alles uit over maagzweren bij paarden en hoe je jouw paard gezond kunt houden.

Wat is een maagzweer precies?

Een maagzweer bij paarden is een ontsteking en beschadiging van de maagwand, vooral in het bovenste (non-glandulaire) deel van de maag, waar minder bescherming tegen maagzuur aanwezig is. Er bestaan twee typen maagzweren: ESGD (in het klierarme deel) en EGGD (in het klierrijke deel). ESGD ontstaat vooral door directe blootstelling aan maagzuur, terwijl EGGD vaak wordt veroorzaakt door een verstoring van het herstellend vermogen van de maag. De maag van een paard is relatief klein en maakt slechts 8% uit van het gehele maagdarmkanaal.

Hoe ontstaat een maagzweer?

Maagzweren ontstaan door een langdurige blootstelling van de onbeschermde delen (non-glandulaire deel) van de maag aan maagzuur en andere enzymen welke betrokken zijn bij de afbraak van proteïnen. Deze blootstelling van de onbeschermde delen is een onnatuurlijk iets voor het paard omdat deze gebieden normaliter constant beschermd zijn door de daadwerkelijke aanwezigheid van gras en een constante inname hiervan. Zowel de daadwerkelijke aanwezigheid van voer in de maag als de productie van bicorbonaat-rijk speeksel biedt het maagslijmvlies bescherming tegen het maagzuur. Het negatieve effect van een bepaald voedingspatroon is waarschijnlijk zowel van invloed op de aanmaak van maagzuur als wel op de productie van speeksel.

Tegenwoordig staat het hoge zetmeelgehalte in voeding en een tekort aan ruwvoer in combinatie met het stalmanagement en stressvolle situaties, centraal als de oorzaak van het ontstaan van maagzweren.

Gastrine en maagzuurproductie 

Gastrine is een hormoon met als voornaamste doel het stimuleren van de maagzuurproductie. Zetmeelrijke voeding zorgt voor een vergrote productie van het hormoon Gastrine, wat resulteert in een langdurige blootstelling aan maagzuur.

Kort samengevat: Zetmeelrijke voeding --> meer productie Gastrine --> meer productie maagzuur.

Toename van Gastrine (dus maagzuur) wordt voornamelijk een probleem in combinatie met een tekort aan ruwvoer, dit zorgt namelijk voor een tekort aan speeksel en zo ook aan een tekort van bicarbonaat welke het maagslijmvlies beschermt, hierdoor ontstaat weer een verhoogde gevoeligheid voor het maagzuur. Het is dus wenselijk dat een paard onbeperkt toegang heeft ruwvoer. Dus verlaag zetmeelrijk voer (vermindert aanmaak Gastrine / maagzuur)  en verhoog de toename tot ruwvoer (bevordert speekselproduct en aanmaak bicorbonaat wat het maagslijmvlies beschermt).

Andere zuurneutraliserende ingrediënten in het voer zoals aluminium hydroxide, magnesium hydroxide en calcium carbonaat bieden de maag ook bescherming (Clark et al.,1996).

Symptomen van een maagzweer bij je paard

Het is belangrijk om alert te zijn op symptomen van maagzweren bij je paard, zoals:

• Verminderde eetlust

• Vaak gapen en tandenknarsen

• Doffe vacht en vermageren

• Gevoelige buik bij aanraking en aansingelen

• Koliekverschijnselen

• Slechte prestaties

• Mestwater

• Onrustig gedrag zoals luchtzuigen en cribben (om speekselproductie te stimuleren)

Deze symptomen kunnen echter ook wijzen op andere aandoeningen; het is daarom belangrijk bij twijfel contact op te nemen met je dierenarts.

Hoe test ik mijn paard op maagzweren?

De enige betrouwbare manier om vast te stellen of je paard daadwerkelijk maagzweren heeft, is via een gastroscopie. Bij deze test kijkt de dierenarts met een endoscoop rechtstreeks in de maag om te bepalen of er zweren aanwezig zijn en hoe ernstig deze zijn. Dit onderzoek wordt uitgevoerd na een nacht vasten en onder lichte sedatie.

Oorzaken van maagzweren bij paarden

De belangrijkste oorzaken voor het ontstaan van maagzweren zijn:

• Onvoldoende ruwvoer: Paarden hebben behoefte aan continue toegang tot ruwvoer om speeksel aan te maken en zo het maagzuur te neutraliseren.

• Hoog zetmeelgehalte in het voer: Zetmeelrijk voer stimuleert de productie van maagzuur, waardoor het risico op maagzweren toeneemt.

• Stress: Stressvolle situaties zoals intensieve training, transport, isolatie en gebrek aan weidegang verhogen aanzienlijk het risico op maagzweren.

• Medicatie: Bepaalde medicijnen, zoals NSAID’s, kunnen maagzweren veroorzaken.

• Onderliggende ziektes: Andere aandoeningen en de bijbehorende stress kunnen eveneens bijdragen aan het ontstaan van maagzweren.

Relatie tussen voeding en maagproblemen

Er bestaat een duidelijke relatie tussen bepaalde voedingsfactoren en het ontstaan van maagzweren en koliek bij paarden. Deze tabel laat zien welke voedingsgerelateerde factoren een rol spelen bij het ontstaan van zowel maagzweren als koliek.

Maagzweren	Koliek
Voedingspatroon	Grote maaltijden
Zetmeelrijk dieet	Zetmeelrijk dieet
Beperkt ruwvoer	Beperkt ruwvoer
Te weinig grazen	Plotselinge verandering in voedingspatroon
Intensieve trainingen	Transport
Transport
Gebruik pijnstillers (NSAIDs)

Behandeling van maagzweren bij paarden

Heeft jouw paard inderdaad maagzweren? Dan is behandeling door de dierenarts noodzakelijk. Vaak wordt gekozen voor een behandeling met protonpompremmers, medicijnen die de maagzuurproductie verminderen (zoals GastroGard). Medicatie dient gecombineerd te worden met managementaanpassingen zoals voldoende toegang tot ruwvoer (door middel van een slowfeeder) en het beperken van stress. Een controle-scoop kan nodig zijn om het succes van de behandeling te evalueren.

Naast medicatie kun je met supplementen zoals TRM GNF de maaggezondheid ondersteunen. Deze supplementen voor de maag bevatten onder andere pre- en probiotica, vezels, pectine en lecithine die de maagfunctie ondersteunen en de maagwand beschermen tegen maagzuur

Hoe voorkom ik maagzweren bij mijn paard?

Preventie is altijd beter dan genezen. Je kunt maagzweren voorkomen door:

• Continue toegang tot ruwvoer: Laat je paard de hele dag kleine beetjes eten, eventueel met een slowfeeder. Luzerne is een goede aanvulling.

• Beperk zetmeelrijke voeding: Kies krachtvoer met minder suiker en zetmeel. Vul energiebehoefte eventueel aan met plantaardige olie.

• Verminder stress: Zorg voor voldoende beweging, sociaal contact met andere paarden, en een rustige, stressvrije stalomgeving.

• Goede stalroutine: Vermijd lange periodes zonder voedsel, vooral 's nachts, en zorg voor voldoende toegang tot vers water.

• Gebruik beschermende supplementen: Supplementen zoals FOS, luzerne en olie bieden extra bescherming voor het maagslijmvlies.

Samenvatting

Maagzweren bij paarden zijn een serieuze aandoening die veel ongemak veroorzaken en prestaties beïnvloeden. Herken tijdig de symptomen, laat bij twijfel altijd een endoscopie uitvoeren en overleg de juiste behandeling met je dierenarts. Door goed stalmanagement, de juiste voeding en ondersteunende supplementen kun je de gezondheid van je paard beschermen en verbeteren.

Advies van onze specialisten

Wil je meer weten over onze supplementen voor de spijsvertering en maag? Of wil je weten welk supplement het meest geschikt is voor jouw paard? Neem dan contact op met een van onze specialisten!