‘Rotstraal, deze veel voorkomende, stinkende hoefziekte kan elk paard treffen’

Rotstraal is een veelvoorkomende bacteriële infectie van het hoefweefsel van het paard. Rotstraal kenmerkt zich door een zwarte, dode, stinkende stof. Deze aandoening heeft meestal invloed op de centrale of collaterale sulci (de groeven naast en in het midden van de straal in de hoef), maar in ernstige gevallen kan de rotstraal ook de witte lijn, zool en gevoelige lagen van de voet binnendringen. Dit kan mogelijk resulteren in permanente kreupelheid

Bacteriën en schimmels zijn mogelijke boosdoeners van deze ziekte. Over het algemeen zijn bijdragende factoren degene die het aangeboren hoefreinigingsmechanisme van het paard verstoren.  In de ‘normale’ voet van het paard, waar het gewicht op gedragen wordt, wordt de zool door het dragen plat. Het gewricht daalt naarmate het hoefbeen in distopalmaire richting meegeeft, waarbij het duwt tegen de hoefkratrolbeurs en de diepe buigpees. Hierdoor zet de straal uit wanneer deze het grondoppervlak raakt. Deze voortdurende verandering in structuur voorkomt de ophoping van materiaal in de bodem van de voet, dat kan leiden tot rotstraal. Een aantasting aan dit mechanisme lijkt de belangrijkste oorzaak van rotstraal te zijn, aangezien rotstraal wordt gezien in een groot percentage van inactieve paarden die in de stallen leven.

Wanneer paarden worden opgesloten in de stal of wei, zijn ze vaak niet in staat om hun eigen hoeven te ‘reinigen’. Mogelijke redenen dat de hoeven van paarden geïnfecteerd kunnen raken zijn onder andere;

• Abnormale hoefroei
• Ongepast of gebrek aan het bekappen of beslaan
• Slechte voeding
• Onvoldoende beweging
• Chronische kreupelheid en een slechte circulatie naar de straal

Paarden met diepe kloven in de voet lijken ook een verhoogd risico te lopen op rotstraal. De algemene overtuiging dat rotstraal een ziekte is van vuile, ongezonde paarden of een onverzorgd leven, is gewoon het verhaal van een oude vrouw. Ieder paard kan rotstraal krijgen.

Klinische symptomen
Klassieke klinische symptomen van rotstraal zijn onder meer een dikke en zwarte straal. De meeste paarden met milde symptomen zijn niet kreupel, maar als de infectie ernstig is en de gevoelige lagen van de voet aangetast worden, kan het schoonmaken van de straal een pijnlijke reactie uitlokken.

Diagnose
Het diagnosticeren van rotstraal is meestal eenvoudig, gebaseerd op mentale aandoeningen en klinische symptomen zoals een onaangename geur. Het uitzoeken welk ziekteverwekkend micro-organsime specifiek verantwoordelijk is voor de infectie, is doorgaans niet de moeite waard, omdat de resultaten meestal niet specifiek zijn. Bovendien zullen kweekresultaten zelden de behandeling vervangen.

Behandeling

Succesvol behandelen van rotstraal is een proces van meerdere stappen.

1. Het dode weghalen, het geïnfecteerde weefsel.
2. De straal stimuleren door regelmatig te bewegen.
3. De onderliggende oorzaak van de infectie identificeren en corrigeren.
4. Het schoonmaken en dagelijks behandelen van de voet.

Om de voet te reinigen, moet het paard in een droge, schone ruimte geplaatst worden, waarbij de voet zo droog mogelijk dient te zijn voor de behandeling. De voet kan af en toe grondig geschrobd worden met water en een harde borstel.

Een verscheidenheid aan medicinale rotstraal producten zijn verkrijgbaar in verschillende vormen, waaronder vloeistof en een spuitbus. Volg voor het beste resultaat de instructies op de verpakking. De meesten vereisen dagelijks gebruik bij paarden met actieve rotstraal. Sommige paardeneigenaren hebben hun eigen huismiddeltjes.

Andere eigenaren passen bleekmiddel en waterstofperoxide toe; de meeste dierenartsen onderschrijven deze producten echter niet, omdat ze gezond weefsel kunnen beschadigen en de genezingstijd kunnen verlengen. Behandel de aangedane voeten met de gewenste medicatie en houdt de voet daarna schoon en droog, of pak de voeten in met in medicatie doordrenkte gaasvierkanten, gedurende een tot drie dagen. Als alternatief kunt u de voeten in een speciale emmer plaatsen. Een alternatief voor de natte therapieen, is de ‘droge’ benadering, ontworpen om zich te hechten aan de natte plaatsen, om zo de infectie op te lossen.

Breng deze droge aanbrengproducten eenmaal per dag aan op de voet. Voor ernstigere gevallen en voor paarden die niet op de behandeling lijken te reageren, is het verstandig om samen te werken met de dierenarts. In ernstige gevallen kan de toediening van systemische antibiotica baat hebben.

Prognose
Ongecompliceerde gevallen van rotstraal die vroeg in de loop van de ziekte gediagnosticeerd worden, moeten volledig verdwijnen met de juiste behandeling. Als je de rotstraal behandelt zonder de oorzaak ervan vast te stellen en te verhelpen, is de kans groot dat het zich herhaaldelijk voordoet. Wanneer de infectie de diepere weefsels van de voet binnengedrongen is, vereist het paard veterinaire aandacht. Dit duurt langer om op te lossen en het kan kreupelheid als gevolg hebben.

Voorkomen
Rotstraal kan bij vrijwel elk paard voorkomen worden, ongeacht de reinheid van de levensomstandigheden. Het elke dag schoonmaken en inspecteren van de voeten is noodzakelijk om rotstraal te voorkomen. Een goed dagelijks beheer en regelmatige lichaamsbeweging zullen in de meeste gevallen helpen rotstraal te voorkomen. Vermijd overmatig gebruik van hoevenkrabbers.